Wylewane czy wytłaczane?
Pleksi wylewane czy wytłaczane? Jak odróżnić płyty PMMA wylewane od extrudowanych?
Płyty akrylowe popularnie zwane pleksi, plexiglas, altuglas, perspex są produkowane zasadniczo w dwóch rodzajach.
PMMA - polimetakrylan metylu jest bardzo sztywnym i transparentnym tworzywem. Naturalnie bezbarwny o wysokiej przezroczystości, może być barwiony w celu uzyskania szerokiego zakresu odcieni i kolorów. Dzięki temu można uzyskać nieograniczoną gamę przepuszczalności światła i rozproszenia. Płyty akrylowe zasadniczo występują w dwóch technologiach produkcji. Płyty akrylowe PMMA wylewane zależnie od producenta posiadają w nazwie oprócz skrótu PMMA oznaczenie CN lub CAST. Płyty akrylowe wytłaczane (ekstrudowane) posiadają dodatkowe oznaczenie EX lub XT. Płyty akrylowe wylewane jak i wytłaczane posiadają podobne własności fizyczne. Obydwa materiały wykazują się doskonałą odpornością na naturalne starzenie. Główne różnice tkwią w ich właściwościach termicznych i chemicznych, jak również w zastosowaniu.
Jakie sa różnice pomiędzy płytami wylewanymi a wytłaczanymi?
Te dwa materiały różnią się metodą wytwarzania. Płyty wylewane (odlewane), jak sama nazwa wskazuje są wytwarzane przez wylanie monomeru (metakrylanu metylu) w formie i polimeryzacja. Najczęściej są to wysokiej jakości tafle szkła pomiędzy, które wlewa się płynną żywicę akrylową. Dzięki czemu uzyskuje się niemal nieograniczony zakres grubości płyt. Płyty wytłaczane inaczej nazywane ekstrudowane są produkowane przy pomocy wytłaczarek. Wytłaczarka inaczej zwana ekstruderem formuje przez ustnik podgrzany do płynności granulat PMMA. Regulowana szczelina ustnika pozwala na wyprodukowanie różnej grubości płyt. Zakres produkcji płyt wytłaczanych zawiera się pomiędzy 1,5mm do 15mm. Niektórzy producenci oferują również płyty ekstrudowane w grubości 20mm, co jest sporym osiągnięciem technologicznym. Rozmiary płyt są różne. Płyty wylewane są produkowane najczęściej w rozmiarze 2030x3050mm. Płyty wytłaczane są produkowane w rozmiarze 2050x3050mm. Z uwagi na metodę produkcji tolerancja grubości dla płyt wytłaczanych jest znacznie węższa w porównaniu z płytami wylewanymi.
Tolerancja grubości dla płyt wytłaczanych wg normy ISO 7823-2:2003: gr. 1,5 mm – 2,9 mm +/- 10% gr. 3 mm - 20 mm +/- 5%
Tolerancja grubości dla płyt wylewanych wg normy ISO 7823-1:2003: 0,4 mm +/- 10%
Płyty wylewane posiadają własności izotropowe w zależności od temperatury, z maksymalnym skurczem 2% we wszystkich kierunkach. Natomiast proces ekstruzji, w którym otrzymuje się płyty wytłaczane posiada skurcz w zależności od grubości i kierunku wytłaczania. W kierunku wytłaczania, płyty 3mm i grubsze - maksymalny skurcz 3%; płyty cieńsze - maksymalny skurcz 6%. Prostopadle do kierunku wytłaczania - skurcz od 0,5 do 1%.
Jaka jest stabilność termiczna pleksi wylewanej i wytłaczanej?
Ciężar cząsteczkowy płyt akrylowych PMMA wylewanych jest dużo większy od płyt ekstrudowanych. 2 200 000 w porównaniu do 150 000. Wyższy ciężar właściwy jest korzystniejszy. Dlatego płyty wylewane charakteryzują się wyższą stabilnością termiczną i są bardziej odporne na działanie czynników chemicznych. Płyty wylewane mogą być formowane termicznie w znacznie szerszym zakresie temperatur. Płyty mogą być ponownie podgrzewane do formowania, co nie jest możliwe w przypadku płyt wytłaczanych (ekstrudowanych). Płyty pleksi wytłaczane charakteryzują się dużo mniejszą lepkością w temperaturze odpowiedniej do formowania. Dzięki temu materiał jest bardziej ciągliwy od płyt wylewanych. Dlatego płyty pleksi ekstrudowanej są bardziej zalecane do odwzorowania delikatnych i skomplikowanych kształtów.
Które płyty mają lepsze własności optyczne?
Jakość powierzchni oraz płaskość, a także własności optyczne są zdecydowanie lepsze w przypadku płyt wylewanych. Wylewanie na wysokiej jakości tafle szklane daje możliwość wyprodukowania wyjątkowej jakości płyty. W przypadku płyt ekstrudowanych własności te są gorsze. Na powierzchni płyt mogą pojawić się odciski bębnów transportujących wytłaczaną płytę.
Jakie płyty z pleksi (PMMA) są lepsze? Wylewane czy wytłaczane?
Nasze doświadczenie pokazuje, że płyty wylewane i wytłaczane mogą być stosowane zamiennie w wielu przypadkach. Jednakże w przypadku specyficznych zastosowań należy wybrać odpowiedni rodzaj z uwagi na różnice w właściwościach. Również wymagania klienta są istotne w doborze odpowiedniego rodzaju płyt. Nierzadko cena płyt ma wpływ na to, który rodzaj płyt wybierzemy.
Jak postępować z odpadami PMMA wylewanymi i ekstrudowanymi (wytłaczanymi)?
Odpady powstałe podczas cięcia można ponownie przerobić. Jak w przypadku płyt wylewanych i wytłaczanych proces ten nie powoduje jakichkolwiek problemów. W przypadku płyt ekstrudowanych odpady mogą być zmielone i zaaplikowane do ekstrudera następnie ponownie wytłaczane. W przypadku płyt wylewanych odpady są poddawane działaniom wysokiej temperatury do formy płynnej. Otrzymany produkt jest następnie poddany destylacji w celu uzyskania monomeru (metakrylanu metylu), który stanowi podstawę żywicy w procesie odlewania nowych płyt. W przypadku spalania płyt wylewanych jak i wytłaczanych nie powstają żadne związki toksyczne lub żrące. I dlatego gdy nie ma możliwości przeróbki wtórnej odpady można zlikwidować poprzez rozdrobnienie, a następnie spalenie w kontrolowanych warunkach.